Κλινική Δερματολογία

Διάγνωση και αντιμετώπιση όλου του φάσματος των παθήσεων του δέρματος σε ενήλικες και παιδιά καθώς επίσης όλων των αφροδίσιων νοσημάτων.

Ακμή: Πολύ συχνή νόσος που αφορά την προ εφηβική, εφηβική αλλά και πολύ συχνά την ενήλικη ζωή πολλών, ανάλογης βαρύτητας. Πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονώδη πάθηση των τριχοσημγματογόνων αδένων η οποία χαρακτηρίζεται από φαγέσωρες, βλατίδες, φλύκταινες, οζίδια και ουλές. Οι βλάβες αυτές προκαλούνται από την απόφραξη των θυλάκων από ένα κεράτινο βύσμα το οποίο προκαλείτε από τον υπέρμετρο πολλαπλασιασμό και την ανώμαλη διαφοροποίηση των κερατινοκυττάρων.

Όλα τα παραπάνω είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης των φυλετικών ορμονών στους αδένες με αποτέλεσμα την εμφάνιση φλεγμονής στο πρόσωπο ,λαιμό και ράχη.

Πολλές θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν προταθεί αναλόγως της βαρύτητας της νόσου αλλά και της ψυχολογικής επιβάρυνσης του ασθενούς.

Η θεραπεία κατά της ακμής μπορεί να είναι τοπική ή συστηματική.

Τοπικά ρετινοειδή: Αποτελεσματική δράση των παραγόντων αυτών στην προαγωγή της φυσιολογικής απολέπισης του θυλακικού επιθηλίου με ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.παράγοντες της κατηγορίας αυτής είναι η τρετινοίνη,η ανταπαλένη,η ταζαροτένη.

Τοπικά αντιβιοτικά: κλινδαμυκίνη, ερυθρομυκίνη με καλή ανεκτικότητα σε ηπια προς μέτρια μορφή φλεγμονώδης ακμής.

Συστηματικά αντιβιοτικά:

Με κύριους εκπροσώπους της κατηγορίας αυτής τη δοξυκυκλίνη και η μινοκυκλίνη. Οι παράγοντες αυτοί ενδύκνειται για τη μέτρια εώς σοβαρή μορφή ακμής με χορήγηση που μπορεί να φτάνει μέχρι και περίοδο 8 βδομάδων για να μπορέσει να κριθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας

Συστηματικά ρετινοειδή:

Ενδείκνυται για βαριά κυστική ακμή αλλά και για πιο ήπιες μορφές. Αποτελεί την πιο αξιόπιστη θεραπευτική προσέγγιση και χορηγείται σε δόσεις 0.5-1mg/kg διαιρεμένη σε 2 δόσεις. Οι ασθενείς κατά την διάρκεια της θεραπείας δεν θα πρέπει να ξεπερνάνε  συνολικά τα 120-150mg/kg,ενώ προσοχή θα πρέπει να δίδεται όταν χορηγείται τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της φωτοτοξικότητας που ενδεχομένως να προκαλέσει.

Ψωρίαση: Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοση δερματοπάθεια που προσβάλει το 2% περίπου του πληθυσμού. Οι άντρες και οι γυναίκες προσβάλλονται το ίδιο συχνά, ενώ 2 τύποι είναι χαρακτηριστικοί

-Τύπος Ι : πρώιμη έναρξη, συνήθως στην εφηβική ηλικία, με βαρύτερη πρόγνωση και θετικό οικογενειακό ιστορικό

-Τύπος ΙΙ : Όψιμη έναρξη, ηπιότερη κλινική εικόνα, χωρίς θετικό οικογενειακό ιστορικό.

Χαρακτηριστική εικόνα της ψωρίασης είναι η ερυθηματώδης πλάκα με έντονη υπερκεράτωση(πάχυνση της επιδερμίδας),λόγω του υπερπολλαπλασιασμού των κυττάρων του δέρματος με κύρια εντόπιση σε αγκώνες,γόνατα,τριχωτό κεφαλής ,γεννητική περιοχή αλλά δευτερευόντως σε οποιοδήποτε άλλο σημείο. Η ψωρίαση επίσης μπορεί να προσβάλει τις αρθρώσεις προκαλώντας την λεγόμενη ψωριασική αρθρίτιδα αλλά και τα νύχια δημιουργώντας μια επιπλέον ψυχολογική επιβάρυνση του ατόμου.

Παρότι γνωρίζουμε το γενετικό υπόβαθρο της νόσου, υπάρχουν εκλυτικοί παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση ή την επιδείνωση της ψωρίασης όπως μια στρεπτοκοκκική λοίμωξη,κάποια φάρμακα,το στρες,το κάπνισμα και το αλκοόλ.

Στους ψωριασικούς ασθενείς δεν πρέπει να ξεχνάμε την ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών αυτών που πολλές φορές είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα περίμενε κανείς κρίνοντας απλώς και μόνο από την κλινική της βαρύτητα. Η σημερινή πίεση και το καθημερινό άγχος έχει επιβαρύνει πάρα πολύ τους ασθενείς  με ψωρίαση.

Σε πολλές περιπτώσεις η ψωρίαση εκδηλώνεται μετά από καταστάσεις έντονου άγχους. Η υπερβολική ψυχολογική πίεση που οφείλεται κατά βάση στην οικονομική πίεση των ημερών μας έχουν πυροδοτήσει την εκδήλωση ψωρίασης και έχουν αυξήσει τα περιστατικά των υποτροπών.Επιπλέον,η ίδια η παθολογική κατάσταση προκαλεί ψυχολογική πίεση, καθώς το δέρμα παίζει ουσιαστικό ρόλο στις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι ορατές βλάβες ιδιαίτερα στα χέρια και στο πρόσωπο μπορεί να βλάψουν την εικόνα που έχει ένα άτομο για τον εαυτό του και να τον οδηγήσουν στο άγχος και την κατάθλιψη.

Λόγω λοιπόν των παραπάνω δείκτες μέτρησης της σοβαρότητας της ψωρίασης εκτός από την προσβεβλημένη επιφάνεια σώματος(BSA) και τον δείκτη έκτασης και σοβαρότητας της ψωρίασης (PASI),αποφασίστηκε και ο συνυπολογισμός του δείκτη αξιολόγησης της ποιότητας της ζωής(DLQI) των ασθενών. Όλα αυτά είναι κρίσιμής σημασίας για τον καθορισμό της θεραπευτικής αγωγής.

Η θεραπευτική φαρέτρα της ψωρίασης έχει εμπλουτιστεί την τελευταία 10ετία με την έλευση νέων στοχευμένων θεραπειών, των βιολογικών παραγόντων, βοηθώντας σημαντικά στην βελτίωση της εικόνας της νόσου στον ασθενή.

Ατοπική δερματίτιδα :Φλεγμονώδης νόσος του δέρματος χρόνια και υποτροπιάζουσα με κύριο χαρακτηριστικό την ξηρότητα και τον κνησμό Χωρίζεται σε 3 ηλικιακές ομάδες ,στην βρεφική ατοπική δερματίτιδα που ξεκινάει από 2 μηνών – 2 χρονών, την παιδική α.δ από 2 χρονών – 10 ετών και τέλος την εφηβική α.δ.

Η κλινική εικόνα και η εντόπιση των βλαβών διαφέρει κάπως σε κάθε ομάδα. Έτσι έχουμε στην βρεφική ηλικία το έκζεμα να εντοπίζεται κυρίως στις παρειές, στο τράχηλο και στις εκτατικές επιφάνειες των άκρων με εικόνα οξείας δερματίτιδας Στη παιδική ηλικία το ερύθημα εντοπίζεται στις καμπτικές επιφάνειες  των αγκώνων και των ιγνυακών βόθρων, στο τράχηλο και περιοφθαλμικά. Ενώ στους ενήλικες η κατανομή είναι η ίδια με αυτή των παιδιών μόνο που οι βλάβες είναι λειχηνοποιημένες λόγω της χρονιότητας.

Η θεραπευτική προσέγγιση ξεκινάει καταρχάς από την εκπαίδευση των ασθενών και των οικείων τους  όσον αφορά τους παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν έξαρση της νόσου, έτσι ώστε να τους αποφεύγουν όπως η παρατεταμένη επαφή με το νερό, η ενδυμασία με μάλλινα ρούχα και γενικότερα η επαφή με ουσίες που περιέχουν συντηρητικά άρα και πιθανά αλλεργιογόνα. Από εκεί και πέρα η συχνή χρήση ενυδατικών για την βελτίωση του φυσιολογικού φραγμού της επιδερμίδας είναι πολύ σημαντική.

Φαρμακευτικά η προσέγγιση των εξάρσεων γίνεται με τοπική χρήση κορτικοστεροειδών σε συνδυασμό με αντισταμινικά για την μείωση του κνησμού. Σε πιο βαριές περιπτώσεις με εκτεταμένη νόσο οι επιλογές μπορεί να είναι η συστηματική χορήγηση κορτικοστεροειδών, συστηματικά αντιβιοτικά σε περίπτωση επιμόλυνσης. Σε άτομα με πιο βαριές καταστάσεις όπου οι εξάρσεις είναι πολύ συχνές και δεν ελέγχονται μπορούμε να χορηγήσουμε κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη ή αζαθιοπρίνη.

Λεύκη: Η λεύκη είναι μια αυτοάνοση διαταραχή όπου χαρακτηρίζεται από λευκές κηλίδες/πλάκες οι οποίες οφείλονται στη καταστροφή των μελανινοκυττάρων  .Η ηλικία έναρξης είναι συνήθως η 2^η δεκαετία της ζωής με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης τις γυναίκες.

Έχουν περιγραφεί 4 διαφορετικοί τυποι λεύκης αναλογα με την εντόπιση .Έτσι έχουμε την εντοπισμένη μορφή με ασύμμετρη εμφάνιση των κηλίδων σε ένα δερματόμιο, την γενικευμένη μορφή  η οποία είναι και η συχνότερη μορφή προσβάλλοντας το πρόσωπο ,την γεννητική περιοχή και τις ραχιαιες επιφάνειες των άκρων χεριών. Στην καθολική μορφή υπάρχει αποχρωματισμός ολόκληρης της επιφάνειας και τέλος η ακροπροσωπική μορφή με πρόσβολη των περιφερικών των δακτύλων και των φυσικών στομίων του προσώπου (γύρω από μάτια στόμα, μύτη, αυτιά).

Η αντιμετώπιση της λεύκης είναι δύσκολη με ένα ποσοστό όχι περισσότερο του 15-20% να εμφανίζει επαναγχρωμάτωση. Επειδή η κύρια ενόχληση είναι ψυχολογική με ασθενείς να παρουσιάζουν κατάθλιψη αλλά και δυσκολίες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις ,έχουν προταθεί διάφορες μάρκες make-up για την προσωρινή συγκάλυψη των βλαβών.

Φαρμακευτικά η αντιμετώπιση γίνεται με διάφορους τρόπους .Η χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών φαίνεται να έχει κάποιο αποτέλεσμα. Η αλοιφή τακρόλιμους 0.1% έχει απότελεσμα κυρίως στις βλάβες του προσώπου.

Η στενή δέσμη UVB 2 φορές την βδομάδα είναι η προτεινόμενη μορφή φωτοθεραπείας.

Γυροειδής αλωπεκία: Χαρακτηρίζεται από γρήγορη και ολική απώλεια τριχών σε μια ή και περισσότερες περιοχές συνήθως στο τριχωτό της κεφαλής ,στη περιοχή του γενείου ,στα φρύδια ,στις βλεφαρίδες  με σπάνια εντόπιση σε άλλα έντριχα σημεία του σώματος .Η ολική γυροειδής αλωπεκία χαρακτηρίζεται από την πλήρη απώλεια τριχών στο τριχωτό του κεφαλιού ενώ η καθολική γυροειδής αλωπεκία από πλήρη απώλεια τριχών όλου του σώματος. Σε ένα ποσοστό περίπου 10% ασθενών με εμμένουσα μορφή παρατηρούνται αλλοιώσεις στα νύχια των χεριών, τα λεγόμενα βοθρία.

Η γυροειδής αλωπεκία είναι μια αυτοάνοση πάθηση με τους ασθενείς που πάσχουν ,να έχουν μια μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης ατοπικής δερματίτιδας, ομαλού λειχήνα, θυρεοειδίτιδα, ερυθηματώδη λύκου .Όμως οι περισσότερες περιπτώσεις γυροειδής αλωπεκίας συμβαίνουν χωρίς κάποια σχετιζόμενη πάθηση.

Η φυσική πορεία της τριχόπτωσης ποικίλλει πολύ. Σε μερικές πλάκες θα υπάρξει επανέκφυση  τριχών σε μερικές βδομάδες χωρίς θεραπεία .

Οι ενέσεις κορτιζονούχων εναιωρημάτων ενδοβλαβικά είναι η θεραπεία εκλογής για εντοπισμένες πλάκες ενώ η ποσότητα που εγχείεται πρέπει να μην ξεπερνάει συγκεκριμένη ποσότητα γιατί πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάπτυξης ατροφίας στην περιοχή.

Ποικιλόχρους Πιτυρίαση: Μυκητίαση του δέρματος που προκαλείται από το είδος malassezia furfur ,το οποίο αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του δέρματος και συγκεκριμένα των θυλάκων. Η ποικιλόχρους πιτυρίαση εκδηλώνεται συνήθως με λεπιδώδεις πλάκες πορτοκαλόχροης χροιάς αλλά μπορεί επίσης να εκδηλωθεί σαν υπομελαγχρωματικές πλάκες μπερδεύοντας την πολλές φορές με την  λεύκη. Το εξάνθημα παρατηρείται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες και τα σημεία εντόπισης είναι συνήθως το στέρνο, οι βραχίονες ,η πλαγία επιφάνεια του θώρακα, η ράχη και πολλές φορές το τριχωτό της κεφαλής. Η διάγνωση είναι πολλές εύκολη καθώς η κλινική εικόνα και τα σημεία εντόπισης είναι χαρακτηριστικά, σε περίπτωση αμφιβολίας ο μύκητας  ανευρίσκεται εύκολα λαμβάνοντας ξέσμα από την επιφάνεια της βλάβης και παρατηρώντας το κάτω από το μικροσκόπιο.

Η ποικιλόχρους πιτυρίαση θα πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί από την σμηγματοροική δερματίτιδα, την λεύκη, την λευκή πιτυρίαση και την σύφιλη.

Η θεραπεία ανάλογα με την έκταση του εξανθήματος μπορεί να είναι συστηματική με χορήγηση κετοκοναζόλης σε κάψουλες ή τοπική με κρέμες και σαμπουάν.