Η λεύκη είναι μια δερματική πάθηση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Προκαλεί απώλεια του χρώματος του δέρματος και δημιουργεί λευκές κηλίδες. Αν και δε θεωρείται απειλητική για τη ζωή, μπορεί να έχει βαθύ αντίκτυπο στην αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση του ασθενούς, όπως και να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά του και την ποιότητα ζωής του γενικότερα.

Πολλοί άνθρωποι που έχουν λεύκη, προσπαθούν να καλύψουν τα σημάδια με τη βοήθεια μακιγιάζ, ρούχων ή αξεσουάρ, ενώ η ψυχολογία τους μπορεί να επηρεαστεί σε τέτοιο βαθμό που να τους είναι πραγματικά αδύνατο να βγουν από το σπίτι τους χωρίς τις απαραίτητες προετοιμασίες. Η παρακολούθηση της πάθησης από έναν εξειδικευμένο δερματολόγο, μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στη βελτίωση της ζωής των ασθενών, καθώς μπορεί να τους κατευθύνει προς την ιδανική για αυτούς θεραπεία.

Τι είναι η λεύκη;

Η λεύκη είναι μια χρόνια διαταραχή του δέρματος που χαρακτηρίζεται από απώλεια μελανίνης, της χρωστικής ουσίας δηλαδή που είναι υπεύθυνη για το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών και των ματιών μας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη λευκών κηλίδων σε διάφορα μέρη του σώματος. Ενώ τα ακριβή αίτια της λεύκης παραμένουν αντικείμενο συνεχιζόμενης έρευνας, είναι σαφές ότι δεν είναι μεταδοτική ή προκαλείται από οποιαδήποτε μορφή μόλυνσης.

 

Η λεύκη είναι μια αυτοάνοση διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από λευκές κηλίδες/ πλάκες. Η δημιουργία των συγκεκριμένων κηλίδων οφείλεται στην καταστροφή των μελανινοκυττάρων. Η ηλικία κατά την οποία συνήθως εμφανίζεται η νόσος είναι η 2η δεκαετία της ζωής μας και επηρεάζει κατά κύριο λόγο περισσότερο τις γυναίκες.

 

Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί τύποι λεύκης. Ο διαχωρισμός τους γίνεται με βάση το που ακριβώς εντοπίζονται οι κηλίδες στο σώμα. Επομένως, υπάρχουν:

• Η εντοπισμένη μορφή, με ασύμμετρη εμφάνιση των κηλίδων σε ένα δερματόμιο
• Η γενικευμένη μορφή, όπου προσβάλλονται  το πρόσωπο, η γεννητική περιοχή και οι ραχιαίες επιφάνειες των άκρων χεριών. Πρόκειται για τη συχνότερη μορφή λεύκης.
• Η καθολική μορφή, όπου υπάρχει αποχρωματισμός ολόκληρης της επιφάνειας.
• Η ακροπροσωπική μορφή, που προσβάλλει τα περιφερικά των δακτύλων και τα φυσικά στόμια του προσώπου (γύρω από μάτια, στόμα, μύτη, αυτιά).

 

Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης της λεύκης;

Αν και δεν είναι απόλυτα σαφές το τι είναι αυτό ακριβώς που την προκαλεί, υπάρχουν διάφορες αιτίες που μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της. Μεταξύ αυτών είναι:

 

• Κληρονομικότητα: Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η γενετική παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της λεύκης. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό της πάθησης, μπορεί να διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
• Αυτοάνοσες Διαταραχές: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η λεύκη σχετίζεται με αυτοάνοσες διαταραχές, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται κατά λάθος και καταστρέφει τα μελανινοκύτταρα, τα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή μελανίνης.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η έκθεση σε χημικές ουσίες, τοξίνες ή ο τραυματισμός του δέρματος, μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τη λεύκη σε ευαίσθητα άτομα.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της λεύκης;

Η λεύκη εκδηλώνεται με μια σειρά συμπτωμάτων, με βασικότερο το γεγονός ότι δημιουργούνται αποχρωματισμένες κηλίδες στο δέρμα. Γενικότερα, στα συμπτώματα της λεύκης περιλαμβάνονται:

•         Απώλεια χρώματος του δέρματος

Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της λεύκης είναι η απώλεια του χρώματος του δέρματος, που οδηγεί στο σχηματισμό λευκών κηλίδων. Αυτά τα σημάδια μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα, να διαφέρουν σε μέγεθος και θέση. Μπορεί αρχικά να είναι μικρά και σταδιακά να επεκτείνονται με την πάροδο του χρόνου.

•         Πρόωρο γκριζάρισμα των μαλλιών

Η λεύκη μπορεί επίσης να επηρεάσει το χρώμα των μαλλιών, προκαλώντας πρόωρο γκριζάρισμα ή λεύκανση των μαλλιών σε περιοχές όπου το δέρμα έχει χάσει τη μελανίνη.

•         Ευαισθησία στο ηλιακό φως

Οι αποχρωματισμένες περιοχές του δέρματος λόγω λεύκης μπορεί να είναι πιο ευαίσθητες στην ηλιακή ακτινοβολία. Ως αποτέλεσμα, οι ασθενείς είναι επιρρεπείς σε ηλιακά εγκαύματα. Η προστασία αυτών των περιοχών από την υπεριώδη ακτινοβολία είναι απαραίτητη.

 

Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες για τη λεύκη;

Η αντιμετώπιση της λεύκης είναι δύσκολη με ένα ποσοστό όχι περισσότερο του 15-20% να εμφανίζει επαναγχρωμάτωση. Επειδή η κύρια ενόχληση είναι ψυχολογική με ασθενείς να παρουσιάζουν κατάθλιψη, αλλά και δυσκολίες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, έχουν προταθεί διάφορες μάρκες make-up για την προσωρινή συγκάλυψη των βλαβών.

 

Φαρμακευτικά, η αντιμετώπιση της λεύκης γίνεται με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές επιλογές για τη διαχείριση της πάθησης και τη βελτίωση της εμφάνισης. Οι δερματολόγοι μπορούν να συστήσουν και να χορηγήσουν τις ακόλουθες θεραπείες:

 

• Χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών: Αυτές οι αντιφλεγμονώδεις κρέμες ή αλοιφές μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής και στην ενίσχυση της μελάγχρωσης του δέρματος.
• Τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης: Αυτά τα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πρόσωπο και το λαιμό για να βοηθήσουν στην αποκατάσταση του χρώματος του δέρματος χωρίς τις παρενέργειες που σχετίζονται με τα κορτικοστεροειδή.
• Φωτοθεραπεία: Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει την έκθεση σε ελεγχόμενο φάσμα φωτός, το οποίο ενεργοποιεί τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη. Η φωτοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί είτε μόνη της, είτε σε συνδυασμό με φάρμακα, για την τόνωση της μελάγχρωσης.
• Μεταμόσχευση δέρματος: Σε σοβαρές περιπτώσεις, όπου επηρεάζονται μεγάλες περιοχές του δέρματος, οι δερματολόγοι μπορεί να συστήσουν μεταμόσχευση δέρματος, όπου το υγιές δέρμα μεταμοσχεύεται σε περιοχές με αποχρωματισμό.

 

Γιατί η φωτοθεραπεία για τη λεύκη θεωρείται η ιδανικότερη λύση;

Η φωτοθεραπεία αποτελεί πλέον την πιο σύγχρονη μέθοδο αντιμετώπισης της λεύκης. Πραγματοποιείται μέσω της ελεγχόμενης έκθεσης του προσβεβλημένου δέρματος σε υπεριώδες φως (UV). Σκοπός της θεραπείας είναι η διέγερση του δέρματος, έτσι ώστε να παραχθεί μελανίνη στις περιοχές όπου υπάρχουν οι κηλίδες της λεύκης, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο τον επαναχρωματισμό τους, όπως και η καταστολή της επίθεσης του ανοσοποιητικού συστήματος προς τα μελανινοκύτταρα.

 

Η φωτοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει τη μοναδική μέθοδο θεραπείας της λεύκης ή μπορεί να συνδυαστεί με φαρμακευτική αγωγή για πιο άμεσα αποτελέσματα. Αυτό καθορίζεται ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του ασθενούς αλλά και την έκταση της λεύκης του. Βέβαια, ακόμα και στην περίπτωση που ο ασθενής υποβληθεί μόνο σε φωτοθεραπεία, μπορεί να δει τα πρώτα ουσιαστικά αποτελέσματα συνήθως 3 με 4 μήνες μετά την έναρξη των συνεδριών.

 

Πώς λειτουργεί η φωτοθεραπεία για τη λεύκη;

Κατά τη φωτοθεραπεία χρησιμοποιείται μονοχρωματικό φως στενού φάσματος, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τη:

 

• Διέγερση των μελανινοκυττάρων: Η έκθεση στο υπεριώδες φως μπορεί να διεγείρει τη δραστηριότητα των μελανινοκυττάρων, των κυττάρων δηλαδή που παράγουν μελανίνη. Στη λεύκη, αυτά τα κύτταρα είτε απουσιάζουν, είτε δε λειτουργούν στις προσβεβλημένες περιοχές. Η φωτοθεραπεία βοηθά στην ενεργοποίηση αυτών των κυττάρων, οδηγώντας σε επαναχρωματισμό του δέρματος.
• Ανοσοτροποποίηση: Η φωτοθεραπεία έχει αποδειχθεί πως έχει ανοσοτροποποιητικά αποτελέσματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να επηρεάσει την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος, δυνητικά μειώνοντας το αυτοάνοσο αίτιο που σχετίζεται με τη λεύκη.
• Μετανάστευση μελανινοκυττάρων: Η φωτοθεραπεία μπορεί να ενθαρρύνει τη μετανάστευση μελανινοκυττάρων από υγιείς περιοχές του δέρματος στις αποχρωματισμένες περιοχές, με αποτέλεσμα πιο ομοιόμορφο τόνο δέρματος.

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της φωτοθεραπείας;

Τα οφέλη της συγκεκριμένης θεραπείας είναι πολλά, πέρα δηλαδή από το προφανές, ότι παρουσιάζει μεγάλα ποσοστά επιτυχίας όσον αφορά τον επαναχρωματισμό του δέρματος. Πρόκειται για μια θεραπεία, η οποία δεν ταλαιπωρεί τον ασθενή, αφού οι συνεδρίες διαρκούν μερικά λεπτά. Επίσης, είναι ανώδυνη και απολύτως ασφαλής. Η έκθεση του δέρματος στο φως είναι ελεγχόμενη. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται τυχόν ερεθισμοί και ερυθήματα.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η φωτοθεραπεία είναι κατάλληλη για όλους τους τύπους δέρματος και μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και σε παιδιά. Τέλος, η δράση της είναι στοχευμένη, δεν παρουσιάζει παρενέργειες και χαρακτηρίζεται από άμεση αποθεραπεία.

 

Ποιοι είναι οι ιδανικοί υποψήφιοι για φωτοθεραπεία;

Η φωτοθεραπεία μπορεί πραγματικά όχι μόνο να βελτιώσει τη λεύκη, αλλά και να έχει θεαματικά αποτελέσματα. Βέβαια, μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας παρουσιάζονται σε ασθενείς που η λεύκη τους βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και η λεύκη εντοπίζεται στο πρόσωπο και στην περιοχή γύρω από τα μάτια.

 

Για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν λεύκη πολλά χρόνια ή η λεύκη τους έχει εκδηλωθεί στα χέρια, στα πόδια ή καλύπτει πάνω από το 25% της συνολικής επιφάνειας του δέρματος, υπάρχει η πιθανότητα να χρειαστεί ένας μεγαλύτερος αριθμός συνεδριών.

 

Τι πρέπει να προσέχουν οι ασθενείς που υποβάλλονται σε φωτοθεραπεία για τη λεύκη;

Η φωτοθεραπεία θεωρείται μία απολύτως ασφαλής θεραπεία. Βέβαια, πρέπει πάντα να εφαρμόζεται από έναν εξειδικευμένο δερματολόγο. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές σημαντικές προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται τόσο από τους ασθενείς όσο και από τους ιατρούς. 

 

• Προστασία των ματιών: Τόσο οι ασθενείς όσο και εξειδικευμένοι δερματολόγοι πρέπει να φορούν προστατευτικά γυαλιά κατά τη διάρκεια των συνεδριών φωτοθεραπείας για την πρόληψη της βλάβης των ματιών από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία.
• Τύπος δέρματος: Η φωτοθεραπεία μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματική σε άτομα με σκούρο δέρμα λόγω των αυξημένων επιπέδων μελανίνης, που μπορεί να εμποδίσουν την απορρόφηση του υπεριώδους φωτός.
• Παρενέργειες: Στις συχνές παρενέργειες της φωτοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνονται ο ερεθισμός, ο κνησμός και η ερυθρότητα. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι βέβαια προσωρινές και μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα και άμεσα με τοπικές θεραπείες.
• Μακροχρόνια συντήρηση: Μετά την επίτευξη του επαναχρωματισμού του δέρματος, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν περιοδικές συνεδρίες συντήρησης για να διατηρηθούν τα αποτελέσματα.
• Συνδυαστική θεραπεία: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φωτοθεραπεία χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες όπως τοπικά κορτικοστεροειδή ή αναστολείς καλσινευρίνης για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητά της.

 

Τι πρέπει να προσέχουν οι άνθρωποι που έχουν λεύκη;

Η τακτική παρακολούθηση της λεύκης από έναν εξειδικευμένο δερματολόγο και η επιλογή του κατάλληλου πλάνου θεραπείας αποτελούν δύο από τις βασικές ενέργειες που πρέπει να κάνει ένας ασθενής. Παρ’ όλα αυτά η φροντίδα του δέρματος δε σταματά εκεί.

 

Εάν κάποιος έχει λεύκη θα πρέπει να λάβει υπόψη τις ακόλουθες συμβουλές:

• Προστασία από τον ήλιο: Η καθημερινή χρήση αντηλιακού, καπέλου και ρούχων που να καλύπτουν τα διάφορα σημεία του σώματος που έχουν λεύκη, θεωρούνται απαραίτητες ενέργειες. Η προστασία του δέρματός σας από τον ήλιο βοηθά στην πρόληψη του ηλιακού εγκαύματος του αποχρωματισμένου δέρματος. Το αντηλιακό ελαχιστοποιεί επίσης το μαύρισμα, το οποίο τονίζει εντονότερα τα σημάδια της λεύκης.
• Αποφυγή του σολάριουμ: Είναι σημαντικό οι ασθενείς με λεύκη να αποφεύγουν το σολάριουμ, καθώς και όλα τα είδη τεχνητού μαυρίσματος.
• Χρήση ειδικού μακιγιάζ: Πολλοί ασθενείς αποφασίζουν να καλύπτουν τα σημάδια με μακιγιάζ. Φροντίστε τα προϊόντα που θα χρησιμοποιήσετε να είναι κατάλληλα για το δέρμα ανθρώπων με λεύκη. Ιδανικά ρωτήστε τον δερματολόγο σας.
• Αποφυγή τατουάζ: Τα τατουάζ είναι δυνατόν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της λεύκης.

 

Γιατί είναι σημαντικό να απευθυνθούμε σε έναν δερματολόγο;

Αν και η λεύκη δεν είναι απειλητική για τη ζωή, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ψυχική και συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου. Οι δερματολόγοι είναι ειδικοί στη διάγνωση και τη θεραπεία ενός ευρέος φάσματος δερματικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της λεύκης.

 

Πρόσβαση σε Προηγμένες Θεραπευτικές Επιλογές: Οι δερματολόγοι έχουν πρόσβαση στις τελευταίες εξελίξεις στη θεραπεία της λεύκης. Παραμένουν ενημερωμένοι για τις θεραπείες αιχμής και μπορούν να προτείνουν τις καταλληλότερες επιλογές για κάθε ασθενή.

 

Εξατομικευμένα Πλάνα Θεραπείας Βασισμένα στις Ατομικές Ανάγκες: Κάθε περίπτωση λεύκης είναι μοναδική, και αυτό που λειτουργεί για ένα άτομο μπορεί να μην λειτουργεί σε άλλο. Οι δερματολόγοι δημιουργούν εξατομικευμένα πλάνα θεραπείας προσαρμοσμένα στις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε ασθενούς, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως την έκταση του αποχρωματισμού, την ηλικία και τη γενικότερη υγεία του ασθενούς.

 

Συμπεράσματα

Η λεύκη είναι μια σύνθετη πάθηση του δέρματος που απαιτεί εξειδικευμένη φροντίδα και προσοχή. Ένας δερματολόγος μπορεί να παρέχει ολοκληρωμένες επιλογές διάγνωσης και θεραπείας. Εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο αντιμετωπίζετε λεύκη, μη διστάσετε να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα.